Interview Samos-vrijwilligers

Catastrofale hygiënische omstandigheden, ontoereikende sanitaire voorzieningen, geïmproviseerde voorraden zeep en water - lang voor Covid-19 verkeerde het RIC-vluchtelingenkamp op het Griekse eiland Samos in een absolute noodtoestand. Als een van de belangrijkste toevluchtsoorden voor asielzoekers lijdt het kamp onder onmenselijke omstandigheden als gevolg van overbevolking en ontoereikende infrastructuur. Hoe de situatie er ter plaatse uitziet en hoe ieder van ons kan bijdragen om te helpen - we ontmoetten Simone Innico en Michiel Zwijnenburg, communicatiecoördinatoren van de organisatie "Samos Volunteers", voor een interview.

Hoe en waar werkt uw organisatie? 

Samos Volunteers (SV) biedt psychosociale ondersteuning, informeel onderwijs en hygiënediensten aan alle vluchtelingen die in Samos, Griekenland wonen. Vanuit ons Alpha Center bieden we cursussen Engels, Grieks, Frans en Duits op verschillende niveaus, maar ook vrijetijdsactiviteiten zoals yoga en fitness, gitaar-, piano- en zanglessen of cursussen Arabisch en Farsi voor vrijwilligers. 

In de Alpha-community kan iedereen gratis een kopje thee drinken, vrienden ontmoeten, bordspellen spelen, informatie krijgen over diensten op het eiland en documenten laten kopiëren. Van hieruit ondersteunen we ook LHBTQI+ vluchtelingen en asielzoekers. 

Naast het Alpha Center herbergt de Alpha Hub de bibliotheek, rustruimte, studieruimte, vrouwenruimte, werkplaatsen voor geestelijke gezondheid, stoffendistributie en naailessen. Vanuit ons wasstation bieden wij een gratis en professionele wasservice voor kampbewoners. Om aan de toenemende behoefte aan hygiëne te voldoen, opende SV in 2020 een tweede wasstation en voegde het tien machines en tien drogers toe aan het arsenaal. 

Met vijf jaar lokale ervaring is SV ook een centraal punt geworden voor journalisten die naar het eiland komen. Via sociale media, persberichten en open brieven maakt SV mensen bewust van de omstandigheden op Samos en de situatie van asielzoekers en zet ze zich ervoor in dat de mensenrechten worden gerespecteerd. Daarom zien we onszelf als een inclusieve organisatie en laten we onze meer dan 30 vrijwilligers die in het kamp wonen samen beslissen wat ze het meest nodig hebben. 

Hoeveel mensen wonen er momenteel in het kamp? Wat zijn de prognoses, worden er nog meer vluchtelingen verwacht? 

Er wonen momenteel ruim 4.300 vluchtelingen en asielzoekers op Samos, van wie er bijna 3.900 in het kamp wonen. De Griekse grenscontroles zijn aangescherpt, waardoor het voor vluchtelingen en asielzoekers moeilijker wordt om het land binnen te komen. Hoewel we de exacte aantallen niet kennen, gaan we ervan uit dat nog steeds veel mensen de grens proberen over te steken. Er worden dus meer mensen verwacht - maar ook voor hen zal het moeilijk zijn om Griekenland te bereiken.   

Waarom is het eiland Samos en in het bijzonder de RIC zo'n "hot spot" voor asielzoekers? 

De belangrijkste reden om Samos als "toegangspunt" tot de EU te kiezen, is de nabijheid van de Turkse kust (minder dan 30 km in sommige kustgebieden) - met name de provincie Izmir, een van de belangrijkste knooppunten voor migranten in Turkije. Sinds de goedkeuring van de zogenaamde. "Hotspot-concept" door de EU in 2015, Samos werd door de Griekse autoriteiten geselecteerd als een van de vijf eilandlocaties voor het hosten van een RIC. 

Kun je de situatie in het kamp beschrijven vóór Covid-19? 

Voor de pandemie was het kamp zelfs nog drukker. Begin maart woonden hier bijna 8.000 mensen in zeer moeilijke omstandigheden. Alle bestaande systemen moesten met veel mensen worden gedeeld. Denk bijvoorbeeld aan douches, toiletten, voedsel, onderdak en watervoorziening - dit alles was toen al zwaar vervallen door overbevolking. In de bossen, het onofficiële gebied buiten het kamp, ​​is geen elektriciteit, weinig toegang tot geschikte sanitaire voorzieningen en stromend water. Het leven was en is hier bijzonder moeilijk. 

Hoe heeft Covid-19 de situatie veranderd? 

De door de gezondheidsautoriteiten opgelegde mobiliteitsbeperkingen hadden een grotere impact op de bevolking van het RIC en het kamp dan op de rest van de bevolking, eenvoudigweg vanwege de toch al delicate situatie om basisvoorzieningen te kunnen verzekeren op de hellingen van het Samos-gebergte . En natuurlijk ook omdat veel organisaties een deel van hun activiteiten moesten afbouwen of zelfs helemaal moesten stopzetten.

Waar komen de meeste vluchtelingen vandaan? Voor welke levensomstandigheden vluchten ze? 

De meerderheid van de bevolking komt uit Syrië (36%), Afghanistan (20%) en de Democratische Republiek Congo (13%). Vrouwen vormen 20% en kinderen 35% - 8 van de 10 van hen zijn jonger dan 12 jaar. 

Ongeveer 8% van de kinderen is niet-begeleid of gescheiden, voornamelijk uit Syrië en Afghanistan. Eerlijk gezegd weten we niet precies voor welke levensomstandigheden mensen vluchten. We weten echter dat de meeste kampbewoners uit Syrië en Afghanistan komen, landen waar al jaren conflicten zijn. Anderen kunnen vanwege hun politieke, seksuele of religieuze geaardheid alleen door te vluchten ontsnappen aan vervolging door hun staat. 

Er is beperkte toegang tot water in het kamp ¬¬– hoe wordt het voorzien? 

Artsen zonder Grenzen heeft sinds vorig jaar ten minste twee "blazen" (kunstmatige tanks met kranen) geïnstalleerd, die gedeeltelijk voorzien in de behoefte aan schoon drinkwater van de bevolking die in de buurt van de officiële RIC-faciliteit woont. Met de toenemende behoefte aan sanitaire voorzieningen als gevolg van de pandemie nam natuurlijk ook de behoefte aan watervoorziening drastisch toe. 

Vindt u dat de media-aandacht voor de situatie in Griekenland te weinig is geworden? 

Met name de laatste maanden is de media-aandacht voor de situatie van migranten in Griekenland inderdaad toegenomen - maar alleen in relatie tot de context van Lesbos en de gruwelijke situatie van de mensen in het (nu voormalige) Moria-kamp. 

De levensomstandigheden van asielzoekers en vluchtelingen in de rest van het land, zowel op het vasteland als op de andere eilanden, zijn zeker niet minder ernstig - maar helaas nog steeds duidelijk ondervertegenwoordigd. 

We hebben geleerd dat plastic afval naast de humanitaire crisis een groot probleem is in het kamp? 

Plastic afval is inderdaad een groot probleem in het magazijn. Helaas voldoen de Griekse autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor het ophalen van afval niet, dus zorgt een Nederlandse niet-gouvernementele organisatie voor het afval ter plaatse. Met een groot team van vrijwillige kampbewoners ruimen ze het afval op. Een andere ngo die zich wil toeleggen op afvalrecycling is Precious Plastic Samos. Ze zijn nog in aanbouw.  

Hoe kunnen andere merken bijdragen? Welke essentiële zaken zijn nodig? 

Om tegemoet te komen aan de toenemende behoefte aan hygiëne tijdens de pandemie, hebben veel ngo's op Samos samengewerkt om hygiënekits te verstrekken aan kampbewoners. De pakketten bevatten twee stukken zeep, herbruikbare mondkapjes en instructies voor het wassen van je handen en het gebruik van het mondkapje. We hebben al meer dan 10.000 pakketten uitgedeeld - dus meer dan 20.000 maskers en stukken zeep! En natuurlijk willen we nog meer uitdelen. Maskers en zeep of handontsmettingsmiddelen zijn daarom noodzakelijk. Omdat ons Alpha Center vanwege de lockdown gesloten moest worden, hebben we besloten om de scholen in het kamp te ondersteunen door ze te voorzien van lesmateriaal zoals schriften, pennen, stiften en potloden - daar kunnen we er ook meer van gebruiken! 

 En hoe kan een van ons bijdragen aan het ondersteunen van de vluchtelingen? 

Hier zijn enkele suggesties die iedereen vanuit huis kan doen: 

• Deel berichten en nieuws over de situatie van migranten in de Egeïsche Zee 
• Eilanden in je persoonlijke profiel 
• Teken petities 
• Deel de lobby van mensenrechtenorganisaties en ngo's 
• Organisaties die de omstandigheden in het kamp bewaken 
• Doneer aan deze organisaties of doe vrijwilligerswerk bij hen 
• Neem contact op met lokale en nationale persbureaus en politici om hen over Samos te vertellen 
• De beste manier om te helpen is door internationale media-aandacht te vragen voor het eiland en organisaties te steunen die ter plekke hulp verlenen.   

Wat is jouw wens voor de toekomst? 

Voor de mensen van Samos - zowel migranten als de lokale bevolking - moet het kamp op het eiland terugkeren naar zijn oorspronkelijke doel: vluchtelingen registreren zich hier als asielzoekers en verhuizen vervolgens naar het vasteland, zodat ze de beperkte middelen van het eiland niet blijven belasten. Dit zou hen ook in staat stellen om vervolgstappen te zetten in plaats van in deze erbarmelijke omstandigheden te blijven leven. Daarnaast moeten de leefomstandigheden in alle asielzoekersvoorzieningen verbeteren. Niet alleen morgen, maar vandaag. Het is niet nodig dat mensen gedwongen worden hier in dergelijke omstandigheden te leven. En we hebben meer legale en veiligere manieren nodig om asiel aan te vragen. In de huidige politieke situatie moeten mensen eerst illegaal een grens oversteken om überhaupt asiel te kunnen aanvragen. Dit is een gevaarlijke onderneming die te veel levens kost. Mensen die internationale bescherming nodig hebben, hebben een veiligere manier nodig om asiel aan te vragen.